Prof. Dr. Christophe Lafosse

 

Voorbij het stoornisdenken: ‘Survival of ADHD’

Doorheen de evolutie van de mensheid zijn het eigenschappen als nieuwsgierig zijn, doorzettingsvermogen, het openstaan voor nieuwe dingen en het opzoeken van spanning en gevaar die de mens hebben gemaakt tot wie we nu zijn. Aangestuurd door deze eigenschappen, heeft de mens met zijn brein een wereld gecreëerd die geleid heeft tot een niet aflatend proces van technologische vernieuwing. In deze zin hebben kenmerken die vaak geassocieerd worden met de stoornis ADHD, de evolutie van de mens mee aangestuurd.

Het brein moet deze vernieuwingen voortdurend verwerken en incorporeren. Dit stelt hoge eisen aan de cognitieve vermogens door de grote hoeveelheid van prikkels, de intensiteit en de snelheid waarmee ze elkaar opvolgen. Om zich in deze zeer snel evoluerende wereld te kunnen aanpassen zal het accent niet meer alleen liggen op ‘stimulating minds’, maar ook op ‘protecting minds’. In het kader van evolutie is niet enkel nieuwsgierigheid nog belangrijk maar ook het zich kunnen beschermen tegen een vloed van trends en vernieuwingen.

In het kader van de natuurlijke selectie is het belangrijk dat vooral adolescenten nieuwsgierig zijn en zich aangetrokken voelen tot de complexe buitenwereld. Het lijkt er op dat wij ons in de huidige cultuur te vaak blindstaren op dat deel van het gedrag van de adolescent dat ons ergert: impulsief, emotioneel, roekeloos. Gedrag dat bij adolescenten doorheen de evolutie de natuurlijke selectie heeft aangedreven, wordt  plots ergerlijk gedrag of gedrag dat hoort bij een stoornis. Het gedrag is vaak een bron van misverstand en onterechte ‘ADHD-diagnostiek’ geworden. Misschien moeten we  ‘pseudo’ ADHD-gedrag weer beter herkennen en kunnen  zien als nuttig voor een noodzakelijke aanpassingsperiode in het kader van natuurlijke selectie. Zonder pubers met ADHD-kenmerken had de mensheid zich evolutionair waarschijnlijk nooit zo snel over de aarde verspreid!