Adam (10 jaar) is de jongste zoon van Leen en Jan. Hij heeft ADHD en een groot probleem met ‘stoppen’, of het nu gaat om gamen, snoepen of TV kijken. Leen en Jan denken soms dat als zij Adam niet doen stoppen hij eindeloos zou doorgaan. Adam laten stoppen gaat gepaard met ruzie en conflict.
Wat Leen en Jan zien bij Adam is zeker niet uitzonderlijk bij kinderen (en volwassenen) met ADHD. Zij hebben vaak meer moeite om aan iets te beginnen én om met bepaalde zaken te stoppen, zeker als het om leuke dingen gaat. Gamen, snoepen, series bekijken: het heeft allemaal een onmiddellijk positief effect, het is dus een directe beloning.
Stoppen is voor hen dus niet zo eenvoudig en het wordt nog moeilijker als je moet stoppen om een saai of vervelend klusje te doen.
Vooraf afspraken maken
Hoe leren we Adam stoppen? Belangrijk is om vooraf afspraken te maken. Doe dit samen.
Het gaat om eenvoudige afspraken: hoe lang mag er gespeeld worden, hoeveel mag er gesnoept worden. Soms heb je de neiging om te antwoorden ‘niet te lang’ en ‘niet te veel’. Voor sommige kinderen (en volwassenen) moet het duidelijker. Bijvoorbeeld ‘een half uur’, ‘tot 18u’, ‘tot als mama thuis komt’ of ‘5 snoepjes’.
Enkele tips om het geruzie en het onderhandelen over deze afspraken te beperken:
- Vraag aan je kind wat hij/zij denkt dat kan helpen om te stoppen.
- Maak meteen afspraken voor een langere periode zodat je niet iedere dag opnieuw moet beginnen discussiëren. Zo kan je bepalen dat er pas gegamed mag worden als het huiswerk af is, dat op een vast uur de schermen uit moeten, dat er op een week tijd X aantal uur mag gespeeld worden.
- Hou je als ouder ook aan die afspraak. Grijp in als de tijd gekomen is om te stoppen. Kom niet af met nieuwe regeltjes als het jou beter uit komt. Als je bijvoorbeeld met een weeklimiet werkt, moet je er tegen kunnen als alle uren al de eerste dag(en) worden opgebruikt.
- Zorg er voor dat niet jij moet zeggen dat het tijd is, maar dat iets anders dat voor jou kan doen, zoals een (kook)wekker. Zit iemand in een hyperfocus dan kan het lijken alsof deze persoon tijdelijk op een andere planeet vertoeft en dan kan het moeilijk zijn om hem/haar weer ‘op aarde’ te krijgen. Tip: werk met twee signalen: een eerste om af te ronden en een tweede om effectief te stoppen. Voor sommige kinderen is het een hulp als ze de tijd zien wegtikken. Dit kan op een time-timer (zie webshop). + foto time timer
Vooraf volgende activiteit vastleggen
Afspraken maken over wanneer er gestopt moet worden is één ding. Je kan ook afspraken maken over wat je kind zal doen als hij/zij gestopt is met de activiteit. Stoppen gaat vaak iets gemakkelijker als het duidelijk is wat er voor in de plaats komt.
Als Adam uit ons voorbeeld moet stoppen met gamen en het enige dat hij daarna kan doen is ‘niet-gamen’ dan motiveert dat niet echt. Is er echter iets anders leuks in het vooruitzicht dan kan dat de overgang iets gemakkelijker maken. Adam vindt het heel leuk om te gaan zwemmen, dus als vooraf de afspraak kan gemaakt worden dat hij moet stoppen met gamen, om te vertrekken naar het zwembad zal dit de overgang vergemakkelijken.
Dit is 35% van het volledige artikel.
Wil je de volledige versie lezen en ook de andere artikels van het ZitStil-magazine niet missen?
Abonneer je dan nu! Het ZitStil-magazine is een driemaandelijks tijdschrift dat boordevol inhoudelijke artikels over ADHD en de gevolgen op het functioneren, handige tips, herkenbare getuigenissen en spraakmakende interviews staat. Het magazine vormt voor veel mensen met ADHD, hun ouders, leerkrachten en anderen in hun omgeving een laagdrempelige informatiebron en kan de eerste stap richting herkenning, diagnose en hulpverlening zijn.
