Dit alles versterkt bij de mensen de neiging om ADHD en ADD als twee totaal verschillende stoornissen te zien. Dit is echter tot nu toe niet terecht, hoewel er zeer boeiende en zinvolle academische discussies hierover aan de gang zijn, en er steeds meer onderzoek wordt verricht. De plaats van het executief disfunctioneren en hoe we dat moeten zien staat hierbij centraal. Executieve functies zijn te vergelijken met de dirigent van een orkest. Ze zorgen ervoor dat we onszelf kunnen sturen in functie van onze eigen noden en die van onze omgeving.
Er zijn echter heel wat kinderen met ADD die ook nog kenmerken hebben van hyperactiviteit en/of impulsiviteit, maar onvoldoende om te spreken van het gemengde type. Sommige kinderen hebben ook een erg onrustige geest zonder daarom overbeweeglijk te zijn. Het is dus niet steeds een kwestie van alles of niets. Ook bij volwassenen zien we dat vooral de hyperactiviteit vermindert. Daardoor evolueren kinderen van het gemengde type naar volwassenen met louter ADD.
In de praktijk, en dat is toch meestal de grootste bekommernis, zijn de aandachts- en organisatieproblemen voor beide groepen vergelijkbaar. Wanneer ADHD wordt vastgesteld, moet de centrale vraag vooral zijn: ‘wat loopt moeilijk?’ en dit gekaderd binnen de kennis van ADHD. We stellen immers vast dat ondanks de gelijkenissen binnen ADHD, er ook heel wat verschillen zijn in het executief functioneren, die hun gevolgen hebben in de dagelijkse realiteit van mensen.
Niet in het minst speelt ook hier de leeftijd een belangrijke rol. Hoe ouder men wordt, des te meer de executieve functies worden aangesproken, des te meer controle en zelforganisatie er wordt verwacht.
Vragen, binnen het kader van executief functioneren, die kunnen worden gesteld zijn bv:
- kan ik/mijn kind goed starten, kan ik mijn materiaal ordenen, kan ik mijn tijd inschatten?
- Kan ik/mijn kind mijn aandacht goed richten, vasthouden of wisselen als nodig?
- Kan ik/mijn kind mijn alertheid regelen, een inspanning volhouden?
- Kan ik/mijn kind mijn frustratie en emoties onder controle houden en in perspectief plaatsen?
- Kan ik/mijn kind iets tijdelijk vasthouden in mijn geheugen om het daarna terug op te roepen?
- Kan ik/mijn kind wat ik doe voldoende onder controle houden en afstemmen op mijn omgeving?
Binnen de groep van het gemengde type, maar ook binnen de enkel aandachtgestoorde groep van ADHD, zullen heel wat mensen zichzelf in sommige vragen herkennen en in andere dan weer niet. Het is dan ook belangrijk om binnen de therapie de bovengenoemde thema’s die moeilijk lopen op te volgen.
Leren wat ADHD is, welke invloed het heeft op jouw leven, vaardigheden leren waar je juist moeite hebt en via je denken meer controle krijgen op je emoties, blijven dan ook voor iedereen (ADHD of ADD) vaste ingrediënten om mee aan de slag te gaan.